W związku ze zniszczeniami infrastruktury krytycznej osoby w Ukrainie zmuszone są mierzyć się z bieżącym brakiem energii elektrycznej i ciepła. Aby pomóc w zminimalizowaniu niedogodności wynikających z ciągłych awarii, przygotowaliśmy krótkie zestawienie najważniejszych inicjatyw i pomocnych narzędzi, z których warto skorzystać w przypadku codziennych problemów.
„Пункти Незламності” i mapa miejsc czynnych pomimo awarii energetycznych
Jedną z kluczowych inicjatyw rządu ukraińskiego jest projekt mapy „Punktów Niezniszczalności” (Пункти Незламності), czyli bezpiecznych miejsc, z których można skorzystać w przypadku długich przerw w dostawie energii elektrycznej. Można tam ogrzać się, naładować elektryczne sprzęty, skorzystać z apteczki i odpocząć. Ponadto punkty oferują dostęp do wody, światła, internetu czy sieci mobilnej — znajdujący się najbliżej w okolicy można znaleźć za pomocą specjalnego chatbota na Telegramie. Każda osoba może otworzyć własny „punkt niezniszczalności” i dodać go do mapy za pomocą ankiety na stronie projektu.
Mapa miejsc, które są otwarte mimo awarii prądu pozwala odnaleźć miejsca posiadające autonomiczne zasilanie. Są to kawiarnie, sklepy, przestrzenie coworkingowe, kawiarnie, salony fryzjerskie, apteki, stacje benzynowe, urzędy pocztowe, centra medyczne i inne. Za pośrednictwem formularza możliwe jest dodanie własnego punktu biznesowego do mapy.
Wyszukiwanie informacji o awarii
Uzyskanie informacji na temat aktualnych awarii jest możliwe poprzez skorzystanie z wyszukiwarek lub kontakt ze specjalnymi chatbotami poprzez Telegram. Kilka tego typu narzędzi to:
- Чому немає світла? (Czemu nie ma światła?) – informacje o grafiku dostaw prądu i planowanych wyłączeniach. Jest możliwość skorzystania z wyszukiwarki — wpisując adres można uzyskać informacje na temat aktualnych awarii. Prowadzone jest również archiwum awarii, możliwy kontakt przez czatbota w Telegramie.
- Informacje o przerwach w dostawie energii elektrycznej w podziale na poszczególne obwody zostały zebrane na rządowej stronie.
- Chatbot SvetaTyDeBot informuje o stanie obecności lub braku prądu w domu, poprzez IP weryfikuje podłączenie routera do sieci (jeśli nie jest on podłączony, bot generuje informację o braku prądu).
- Informacje na stronie dostawcy energii elektrycznej DTEK
- Stroom Digital – lwowska agencja marketingowa stworzyła interaktywną mapę miejsc, na której między innymi znajdują się punkty z generatorami i schronami.
Dostęp do internetu a brak prądu
Z brakiem prądu związany jest brak Internetu, jednak różne inicjatywy odpowiadają wdrażaniem rozwiązań. Jak pozyskać dostęp do sieci, pomimo awarii energetycznej?
- Strefy z bezpłatnym wi-fi – ok. 700 punktów udostępnionych przez sieć Ukrtelecom w Kijowie, Dnieprze, Lwowie, Odessie i Charkowie. W przypadku awarii możliwe będzie skorzystanie z sieci przez dwie do czterech godzin.
- SvitloSpot —umożliwia wyszukanie miejsca do pracy ze światłem i internetem
- Jak podłączyć internet w domu bez światła — w artykule opisane są różne sposoby na uzyskanie sieci w przypadku braku dostaw energii elektrycznej.
Generatory prądu
W sytuacjach związanych z brakiem prądu pomocne są różnego rodzaju urządzenia, takie jak baterie czy powerbanki, które można naładować wcześniej lub podczas jazdy samochodem. Jednym z rozwiązań, które zapewnia stałe źródło prądu jest agregat prądotwórczy.
- Informacje na temat zakupu generatora prądu w Polsce —portal Ukrainian in in Poland zebrał informacje na temat ofert sprzedaży generatorów dostępnych w internecie oraz ich przetransportowania z Polski do Ukrainy (transportując generator obowiązuje zniesienie opłat celnych max. waga to 50 kg, max. wartość 500 euro) niektóre serwisy oferują dostawy do Ukrainy.
- Ministerstwo Ochrony Zdrowia w Ukrainie przestrzega o zachowaniu zasad bezpieczeństwa i ryzyku użytkowania w sytuacjach korzystania z agregatów. Zaleca zakup przystępnego sprzętu badającego obecność stężenia gazu w pomieszczeniu.
Energooszczędne żarówki
Opcjonalnym ulepszeniem, mającym na celu odciążenie ukraińskiej sieci energetycznej jest wymiana żarówek żarowych na nowoczesne odpowiedniki LED. W tym celu powstał program „Wymiana żarówek” w programie Diia.pl.
Od początku zmasowanego ostrzału Ukraina odczuwa brak energii elektrycznej. Według Укренерго nawet 40% energii zużywają gospodarstwa domowe. Jednym z głównych źródeł zwiększonego obciążenia sieci energetycznej są stare lampy żarowe […] – zużywają 8 razy więcej energii niż nowoczesne lampy. Dlatego każdy, kto posiada takie żarówki, może bezpłatnie zmniejszyć zużycie, wymieniając je na energooszczędne LED-y.
O programie „Wymiana żarówek”
Informacje i zalecenia
- Zalecenia DTK co do bezpieczeństwa elektroniki w czasie planowanych wyłączeń światła
- Zasady bezpieczeństwa związanych z brakami w energii udostępniła także Straż Pożarna Ukrainy
- Długotrwały brak energii może prowadzić także do marnowania żywności, dlatego też warto wiedzieć, jak uchronić produkty spożywcze przez zepsuciem się
- Każda bateria w tych trudnych czasach jest na wagę złota, dlatego powstająporadniki jak wydłużyć ich działanie
Każdy może dać Ukrainie odrobinę ciepła
Odpowiedzią polskich organizacji na problemy związane z blackoutami w Ukrainie jest masowe tworzenie świec okopowych. Taką akcję przeprowadziło między innymi Foregin Front, Caritas Gniezno czy Fundacja Q. Taką świeczkę można wykonać samodzielnie — udostępniamy videoporadnik (jeden z wielu dostępnych w Internecie).