W połowie 2023 r. na zlecenie Mercy Corps (partnera wspierającego rozwój Mapuj Pomoc) przeprowadzono badanie mające na celu określenie sytuacji uchodźców i uchodźczyń z Ukrainy na polskim rynku pracy. Badanie skupiało się na identyfikacji barier, które napotykają osoby uchodźcze poszukujące pracy, a na podstawie wniosków z badania sformułowano rekomendacje dla organizacji i instytucji wspierających uchodźców w poszukiwaniu zatrudnienia.
Główne wnioski z badania
W gotowym raporcie: Osoby uchodźcze z Ukrainy na polskich rynku pracy. Ocena sytuacji ukraińskich osób uchodźczych w Polsce według stanu na połowę 2023 roku, który polecamy Waszej uwadze znajdziemy ważne ustalenia, dotyczące m.in.:
- Demografii: Respondenci badania, głównie z regionów mocno dotkniętych wojną na Ukrainie, reprezentują zróżnicowaną demografię. Choć głównie stanowią ich młodzi ludzie, populacja uchodźców obejmuje również kobiety i dzieci. Szczególnie istotne jest to, że 68% uchodźców mieści się w przedziale wiekowym od 18 do 45 lat, przy czym znaczna część posiada wykształcenie wyższe i doświadczenie zawodowe z Ukrainy.
- Historii podróży: Większość badanych uchodźców nie podróżowała wcześniej za granicę, ani do Polski, ani do żadnego innego kraju. Ci, którzy wcześniej wyjeżdżali za granicę, robili to najczęściej z powodów rodzinnych i finansowych. Wcześniejsze wizyty w innych krajach nie przełożyły się znacząco na posiadanie sieci znajomości z Polakami w Polsce.
- Miejsca zamieszkania: Większość uchodźców pochodzi z dużych miast i najczęściej szukali schronienia w Polsce w dużych miastach, głównie ze względu na większy dostęp do możliwości zatrudnienia, opieki nad dziećmi i opieki medycznej.
- Pobytu w Polsce: Uchodźcy są ogólnie zadowoleni z życia w Polsce. Zgłaszają, że otrzymali duże wsparcie od osób prywatnych i organizacji pozarządowych. Ponad 17% chciałoby pozostać w Polsce na stałe, ponad 34% potwierdziło, że planuje powrót do swojego kraju po zakończeniu wojny, a 48% nie zdecydowało jeszcze o swoich długoterminowych planach.
- Zatrudnienia i mieszkania: Uchodźcy często niechętnie zmieniają miejsce zamieszkania. Nieliczni, którzy zdecydowali się na taki krok, zrobili to głównie ze względu na dostęp do pracy lub trudności ze znalezieniem mieszkania, a także z powodu braku infrastruktury, szkół, przedszkoli i opieki medycznej w pobliżu. Przenosili się raczej do większych miast.
- Przedsiębiorczości: Znaczna część uchodźców, którzy wcześniej prowadzili własne przedsiębiorstwa na Ukrainie, zawiesiła ich działalność w Polsce. Wyzwania wynikające z różnic prawnych i administracyjnych między dwoma krajami przyczyniają się do tego trendu, pomimo działań organizacji pozarządowych w zakresie wsparcia i szkoleń.
- Wyzwań w zatrudnieniu: Poszukiwanie odpowiedniej pracy stanowi znaczne wyzwanie dla uchodźców, zwłaszcza w dostosowaniu ich umiejętności i kwalifikacji do wymagań polskich pracodawców. Bariery językowe oraz brak doświadczenia dodatkowo utrudniają sytuację. Ukraińscy uchodźcy często szukają pracy, która zapewni im elastyczne godziny pracy i opiekę nad dziećmi, aby połączyć życie zawodowe z rodzinnym. Ważne jest dla nich również, aby praca nie wymagała zmiany miejsca zamieszkania lub długich dojazdów do pracy. Niestety, uchodźcy rzadko spotykają się ze zrozumieniem i wsparciem ze strony pracodawców.
- Trudności finansowych: Gospodarstwa domowe uchodźców często borykają się z trudnościami finansowymi, z czego znaczna część nie osiąga miesięcznego dochodu na poziomie 2 500 PLN. Miesięczne wydatki zazwyczaj oscylują w granicach 2 001-3 000 PLN, odzwierciedlając trudną sytuację ekonomiczną wielu gospodarstw domowych uchodźców.
Sprawdź pełną treść raportu
Raport Mercy Corps podkreśla wielowymiarowe wyzwania, z jakimi borykają się ukraińscy uchodźcy w Polsce, zwłaszcza w kontekście integracji na rynku pracy i osiągnięcia stabilności finansowej. Jeżeli interesują Was szczegóły wyników badań oraz przedstawione rekomendacje dla organizacji i instytucji wspierających uchodźców w poszukiwaniu zatrudnienia, zachęcamy do lektury pełnej treści raportu.
