Pomoc dla uchodźczyń w ciąży

Ukraińskie uchodźczynie, które przebywają w Polsce, to także kobiety w ciąży, które szczególnie potrzebują specjalistycznej pomocy i wsparcia. Dlatego właśnie dla nich przygotowaliśmy poradnik prezentujący najważniejsze, użyteczne informacje. Sprawdźcie, jak wyglądają m.in. kwestie bezpłatnej opieki medycznej, antykoncepcji awaryjnej, badań prenatalnych czy pomocy finansowej w naszym kraju.

Jestem uchodźczynią i przyjechałam do Polski w ciąży

Ponieważ osoby uchodźcze z Ukrainy (posiadające numer PESEL) są uprawnione do korzystania z bezpłatnejopieki medycznej w Polsce, ta pomoc obejmuje także opiekę okołoporodową. Warto jednak pamiętać o kilku zasadach.

Ważną kwestią jest to, iż dokumenty medyczne co do prowadzenia ciąży w Ukrainie i w Polsce nie mają takiego samego statusu — konieczne jest ich przetłumaczenie przez tłumacza przysięgłego albo rozpoczęcie prowadzenia ciąży od nowa u polskiego lekarza (czyli powtórzenie pewnych badań itd.). Szczegółowe informacje w tym zakresie można uzyskać u każdego ginekologa /w każdej przychodni ginekologicznej.
Jeżeli uchodźczyni będzie rodzić lada chwila — wystarczy, że wybierze się do najbliższego szpitala i tam otrzyma należną pomoc.
Jeżeli uchodźczyni nieposiadająca jeszcze numeru PESEL zaczyna rodzić (np. jest w Polsce na tyle krótko, że nie miała okazji go wyrobić) – również może się udać do szpitala, ponieważ numer PESEL nie jest warunkiem koniecznym dla otrzymania pomocy medycznej (można wówczas wylegitymować się np. paszportem z pieczątką przekroczenia granicy).
W sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia ciężarnej należy dzwonić na numer alarmowy 999/112.
Uchodźczyni w ciąży ma prawo do darmowych badań (np. USG, KTG, morfologia krwi, badanie ogólne moczu). Przysługuje jej pierwszeństwo w kolejce do lekarza i do niektórych aptek, bezpłatne leki dla ciężarnych, znieczulenie i możliwość obecności osoby bliskiej w czasie porodu.

Potrzebuję antykoncepcji awaryjnej

W Polsce antykoncepcja awaryjna jest dostępna wyłącznie na receptę. Może ją wystawić lekarz dowolnej specjalizacji (nie tylko ginekolog) – także online. Następnie receptę można zrealizować w dowolnej aptece.

Ze względu na występujące problemy związane ze zdobyciem recepty na antykoncepcję awaryjną, w Polsce uruchomiono inicjatywę „EllaOne — antykoncepcja po. Recepta za złotówkę”. Umożliwia ona otrzymanie recepty po opłaceniu symbolicznej kwoty za wygenerowanie dokumentu (5 złotych). Z takiej opcji mogą skorzystać także osoby uchodźcze z Ukrainy.

Jestem w niechcianej ciąży

”Okno Życia” to specjalnie przygotowane miejsce, umożliwiające matkom, które nie mogą opiekować się noworodkiem, pozostawienie go w nim w sposób anonimowy. Skorzystanie z “Okna Życia” musi być przemyślane — ponieważ oddanie noworodka ma charakter ostateczny.
W Polsce nie można wykonywać aborcji na życzenie — obowiązuje tzw. kompromis aborcyjny, czyli terminacja ciąży jest możliwa w dwóch przypadkach:
- gdy ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej (bez ograniczeń ze względu na wiek płodu), w tym psychicznego
- gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego (do 12 tygodni od początku ciąży)
Jednakże przerwanie własnej ciąży za pomocą aborcji farmakologicznej nie jest przestępstwem. Pomoc w tego typu terminacji ciąży oferuje organizacja ADT.

Badania prenatalne

Jeśli uchodźczyni ukończyła 35 lat, a w jej rodzinie zdarzyły się wcześniej choroby genetyczne lub wyniki USG są niepokojące, w ramach darmowego Programu Badań Prenatalnych, ma ona prawo do bardziej szczegółowych badań. O skierowanie na te badania trzeba poprosić lekarza.

Urodzenie wcześniaka

Zbyt wczesne urodzenie dziecka powoduje, że trafia ono automatycznie do inkubatora na Oddział Intensywnej Terapii danego szpitala. Lekarz podejmuje decyzję o pozostawieniu dziecka do momentu, gdy samodzielnie oddychanie i ssanie nie będzie sprawiało mu problemów. Rodzice mają prawo widzieć się ze swoim dzieckiem oraz być na bieżąco informowani o jego stanie zdrowia oraz zaleceniach. Koniecznie należy sprawdzić, czy dana placówka nie oferuje hoteli dla rodziców. Ponadto, w szpitalu można zapytać o dyżur psychologa w sytuacji kryzysowej. Po wyjściu ze szpitala przeprowadzane są rutynowe kontrole pediatrów oraz neonatologów — a szczepienia nadal pozostają obowiązkowe, w tym szczepienie przeciwko RSV (wirus nabłonka oddechowego). Materiały pomocnicze na temat urodzenia wcześniaka w języku ukraińskim.

Pomoc finansowa dla kobiet w ciąży i matek po urodzeniu dziecka

Aby otrzymać następujące świadczenia socjalne:

jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka tzw. becikowe,
świadczenia z programu “500+”,
dofinansowanie żłobkowe,
zasiłek rodzinny i świadczenie rodzicielskie,

-należy przebywać z dzieckiem na terenie Polski (przez czas pobierania świadczeń) i udać się do najbliższego Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w celu zapełnienia odpowiednich wniosków.

Lista placówek/organizacji, które pomagają kobietom w ciąży z Ukrainy

”FEDERA” – Fundacja na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny

W zakładce “Potrzebuję pomocy” można odnaleźć informacje związane z ciążą, pomocą prawną w zakresie prawa medycznego, zabiegiem terminacji, sytuacji zagrożenia życia w związku z ciążą, antykoncepcją awaryjną itd. Została także przygotowana ukraińskojęzyczna ulotka oraz specjalny adres e-mail: ukraine@federa.org.pl.

Fundacja “Rodzić po ludzku”

Fundacja przygotowała ukraińskojęzyczny plan porodu, który można wręczyć lekarzowi — są wymienione w nich oczekiwania ciężarnej. Można także wyszukać placówkę w liście szkół rodzenia, szpitali — wraz z ocenami tych jednostek, dzięki czemu łatwiej zaplanować swój poród. Dostępna jest także baza położnych i lekarzy dla kobiet z Ukrainy.