Wsparcie dla osób LGBTQIA+ z Ukrainy

Po wybuchu wojny w Ukrainie alarmowano, że jedną z wrażliwszych, narażonych grup są osoby LGBTQIA+, w tym szczególnie osoby trans, których dotyczą dodatkowe bariery związane z opuszczeniem kraju. Dlatego specjalnie dla nich przygotowaliśmy zestaw wskazówek i pomocnych informacji. Sprawdźcie, jakie organizacje w Polsce i w Ukrainie oferują wsparcie dla osób LGBTQIA+, gdzie warto się zgłosić i do jakich źródeł sięgnąć, aby poszerzyć swoją wiedzę na ten temat.

Prawa osób LGBT+ w Polsce

W rankingu  ILGA-Europe (międzynarodowy ranking mierzący poziom równouprawnienia osób LGBTQIA) Polska zajmuje ostatnie miejsce w krajach Unii Europejskiej oraz 43. pozycję na 49. w krajach europejskich, więcej informacji na temat wyniku Polski w rankingu można znaleźć na stronie KPH.

Polskie ustawodawstwo nie dopuszcza zawierania związków małżeńskich przez pary jednopłciowe, nie istnieje również podstawa prawna dotycząca związków partnerskich osób tej samej płci. Można jednak chronić swoje prawa, powołując się na zapis w konstytucji art. 32 ust. 2 według którego: Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. W kodeksie pracy znajduje się zapis o zakazie dyskryminacji osób homoseksualnych. Jeśli chodzi o sytuację społeczną: od trzech lat trwa spór dotyczący „Stref wolnych od LGBT” oraz dzieje się mnóstwo innych sytuacji politycznych, kwestionujących podstawowe prawa.

Organizacje wspierające w Polsce

plakat informujący o chęci udzielania pomocy osobom lgbtqia przez organizacje

W większych miastach kraju funkcjonują organizacje, które udzielają pomocy osobom Queerowym i walczą o ich prawa. Stowarzyszenie Miłość Nie Wyklucza stworzyło listę organizacji działających na rzecz osób LGBT+ w Polsce.

Informacje na temat wsparcia dla osób LGBT+ z Ukrainy dostępne są tutaj.

Jeśli potrzebujesz pomocy, możesz ją uzyskać, zgłaszając się między innymi do zaangażowanych organizacji, takich jak Lambda Warszawa czy Kampania Przeciw Homofobii.

  • Lambda Warszawa  Centrum Wsparcia dla Społeczności LGBTQ z Ukrainy w Warszawie

Organizacja udziela kompleksowego wsparcia w zakresie:

  • pomocy prawnej
  • wsparcia psychologicznego w języku ukraińskim i rosyjskim
  • pomocy w uzyskaniu świadczeń zdrowotnych,
  • wsparcia rzeczowego,
  • pomocy w kontynuowaniu tranzycji,
  • zapewnienia schronienia w mieszkaniu tymczasowym.

Zgłoszenie jest możliwe za pośrednictwem formularza lub poprzez kontakt telefoniczny: +48 22 628 52 22 – telefon Zaufania Lambdy w języku ukraińskim czynny jest od poniedziałku do piątku w godzinach od 14 do 16.

logo kampania przeciw homofobii

Organizacja tworzy bazę mieszkań (zgłoszenie przez formularz) dedykowaną osobom poszukującym bezpiecznego noclegu i oferującą przyjazne schronienie, prowadzi również świetlicę dla osób uchodźczych. Jest to bezpieczna przestrzeń, w której można spędzić czas w gronie społeczności LGBT+, skorzystać z Internetu, prądu i łazienki z prysznicem, napić się kawy lub herbaty i odpocząć. Świetlica jest czynna od poniedziałku do piątku w godzinach: 10:00-18:00 i mieści się w Warszawie przy al. Jerozolimskich 99/40.

Ukraińskie organizacje wspierające

Osoby LGBT+ walczą i są zaangażowane w obronę terytorialną Ukrainy. Część z nich się została w kraju ze względu na osobiste decyzje, brak możliwości wyjazdu lub inne bariery. W Ukrainie także mogą one liczyć na wsparcie, m.in. takich organizacji, jak:

Organizacja oferuje między innymi: pomoc osobom trans, pomoc psychologiczną, prawną, medyczną, wsparcie materialne, pomoc w znalezieniu tymczasowego zakwaterowania, pomoc w organizacji leków (w tym leków niezbędnych do hormonoterapii). W poście na Instagramie Insight dostępne są informacje o formach udzielanej pomocy.

Pomocy można szukać, zgłaszając się do organizacji przy użyciu krótkiego formularza. Na ich stronie udostępnione są m.in. wskazówki dotyczące tego, w jaki sposób uzyskać dostęp do leków antyretrowirusowych w zależności od miejsca pobytu. Na Instagramie w wyróżnionych relacjach GenderZed zbiera z kolei informacje o wsparciu udzielanym przez inne organizacje. Te dane zostały również zgromadzone i opublikowane na stronie Dniprotoday — gdzie szukać pomocy LGBT+.

Poradnik dla osób trans z Ukrainy

Dokument stworzony przez ukraińskie organizacje walczące o równe prawa Informacje o prawach człowieka: przeszkody w wyjazdach osób transpłciowych z Ukrainy w czasie wojny zawiera rekomendacje postępowania opisuje sytuację i bariery, z jakimi mogą się spotkać osoby trans ze względu na politykę poboru.

Transpłciowe kobiety, które nie rozpoczęły procesu zmiany dokumentów i korekty płci, w wieku od 18 do 60 roku życia ze względu na obowiązek mobilizacyjny mierzą się z utrudnionym wyjazdem z kraju. The Guardian w marcu przedstawił historie Judis i Alice, kiedy odmówiono im udania się do bezpiecznego kraju, (nawet w sytuacji posiadania statusu kobiety w dokumentach), doszło do znacznych nadużyć. Artykuł na ten temat jest dostępny tutaj.

flaga trans w kształcie serca

Na portalu tranzycja.pl, będący projektem Grupy Stonewall Fundacji Kohezja, opublikowano poradnik dla osób transpłciowych z Ukrainy, z informacjami dotyczącymi tego, jak opuścić kraj i znaleźć bezpieczne schronienie. Są w nim wskazówki, jak postępować w zależności od posiadania diagnozy F64, praktyczne informacje o przekraczaniu granicy, pomocy w znalezieniu noclegu czy zdobyciu hormonów i innych potrzebnych leków. Na Telegramie uruchomiony został także specjalny chatbot dla osób LGBT z Ukrainy: @lgbtukrainebot, poprzez który pomoc jest dostępna 24/7.

Queer Solidarnie deklaruje pomoc w transporcie, wsparcie psychologiczne, wsparcie przy tranzycji. Inicjatywa tworzona jest przez osoby z Fundacji Wrzenie, Queer Tour, Grupę Nieustającej Pomocy oraz przez inne osoby aktywistyczne.

Tranzycja w Polsce

Tranzycja osoby transpłciowej powinna być indywidualna. Konkretne elementy korekty (np. coming out i następująca po nim tranzycja społeczna, terapia hormonalna, zabiegi chirurgiczne, zabiegi kosmetyczne, np. depilacja laserowa, prawne uzgodnienie płci, zmiana danych w dokumentach) wynikają z indywidualnych potrzeb.

Tranzycja to dla osoby transpłciowej droga do życia w zgodzie ze sobą, do życia własnego. Wszystkie zmiany, jakie następują w życiu osoby transpłciowej wraz z tranzycją — w jej społecznym, medycznym czy prawnym aspekcie — mają przybliżać osobę trans do swobodnego bycia sobą, realizowania swoich planów życiowych, układania z powodzeniem swoich relacji. To proces, w którym zaznaczają się bardzo mocno dwa doświadczenia, jakie są udziałem wielu osób transpłciowych — dysforia płciowa i euforia płciowa.

* Fundacja Trans-Fuzja, Proces tranzycji w Polsce, napisane przez Grzegorza „Lifyen” Żaka i Emilię Wiśniewską, źródło: https://www.transfuzja.org/edukacja/proces-tranzycji

Fundacja Trans-Fuzja opublikowała wpis edukacyjny dotyczący procesu tranzycji. Znajdują się tam wszelkie informacje o tranzycji w Polsce, wskazówki dotyczące uzyskania opinii seksuologia, psychologa i psychiatry (dostępna jest mapka specjalistów), informacje o hormonoterapii, operacjach, detranzycji, kosztach czy uzgodnieniu płci metrykalnej. 

Proces operacji medycznej jest możliwy po zmianie dokumentów. Zmiana danych metrykalnych w Polsce odbywa się sądowo poprzez wniesienie powództwa przez osobę, która chce jej dokonać, wytyczonego przeciwko swoim rodzicom bądź kuratorowi, jeśli rodzice osoby nie żyją (według art. 189 k.p.c.).

Fundacja Trans-Fuzja prowadzi także grupy wsparcia w kilku miastach, świadczy pomoc prawną i pomoc psychologiczną (dostępną również zdalnie) oraz udostępnia zbiórki osób zbierających fundusze na pokrycie kosztów tranzycji.

Parada równości 2022 Warszawa&Kijów

Parada Równości w Warszawie za pokój i wolność, 25 czerwca, opublikowane na kanale Суспільне Новини
Warsaw & Kyiv Pride Marching For Peace

Ze względu na wojnę, coroczny Marsz Równości w Kijowie w 2022 roku w stolicy Ukrainy został odwołany. Wydarzenie jednak odbyło się 25 czerwca, zostało ono połączone z warszawską paradą równości.

grafika wesprzyj nas PL

Warto sprawdzić:

Kilka innych organizacji:

Przydatne materiały: